Bilinmeyen Güvence : Güvence Hesabı
Antalya’da 30 Ağustos 2008’de bir aracın çarpmasıyla felç olan ve gerçek kimliği bilinmeyen Umut için, Antalya Valiliği gözetiminde Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’nde uzman olan vasisi Ali Rıza Elitok tarafından, Hazine Müsteşarlığı Sigortalar Genel Müdürlüğü’nün Güvence Hesabı’na tazminat başvurusu yapıldı. Vali Yardımcısı Halil Serdar Cevheroğlu, Hazine Müsteşarlığı Sigortalar Genel Müdürlüğü’nün Umut’a 114 bin lira tazminat ödenmesine karar verdiğini açıkladı. Genel Müdürlük, paranın kimin hesabına yatırılacağı ve nasıl kullanılacağına yönelik Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurdu. Cevheroğlu paranın vasinin mi, koruyucu annenin mi, valiliğin mi hesabına yatırılacağına yönelik son kararı mahkemenin vereceğini söyledi. (Hürriyet) Bir süredir medyada sıkça yukarıdaki haberin yer bulması nedeniyle gündeme gelen Güvence Hesabı konusunda hala birçoğumuzun bir fikri olmadığı açık. Acaba Güvence Hesabı konusunda yeterince bilgi sahibi miyiz? İşte bu konuda aşağıda kısaca Güvence Hesabı ve bu hesap kapsamından kimlerin ne şekilde faydalanabileceği konusunda bilgi vermeye çalışacağız.
Güvence Hesabı Nedir?
Genel Olarak Güvence Hesabı 14.06.2007 tarihi itibari ile 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 14. maddesi ile “Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri” bünyesinde kurulan “Güvence Hesabı”, kapsamında bulunan zorunlu sigortaların sağladığı güvencelere ilişkin olarak Güvence Hesabı Yönetmeliği madde 9 kapsamında: “Sigortalının veya sigortayı yaptırmakla yükümlü olanın belirlenemediği durumlarda” yahut “rizikonun meydana geldiği anda sigortanın bulunmaması” yahut da “çalınmış-gasp edilmiş bir araç” nedeni ile kazanın meydana gelmesi gibi durumlarda devreye giren ve bu tip durumlarda zarara uğrayan kişilerin sigortanın sağlamış olduğu maddi güvencelerden faydalandırılmasını amaçlayan bir teminat hesabıdır. Güvence hesabının amaç ve görevleri arasında aynı zamanda sigortacının iflası halinde normalde ödemekle yükümlü olduğu maddi ve bedensel zararların karşılanması da yer almaktadır.
Güvence Hesabında Nasıl Para Birikmektedir ?
Güvence Hesabı Yönetmeliği’nin 8.maddesi uyarınca hesabın gelirleri; sigorta şirketlerinin her yıl tahsil ettikleri kapsam dahilindeki zorunlu sigortaları primlerinin %1’i oranındaki katılma payları ile zorunlu sigorta yaptıranlardan safi primlerinin %2’si oranında tahsil şirketlerinin Yeşil Kart sigortaları için tahsil ettikleri toplam safi primlerin % 0,05’i oranındaki katılma payları ve Yeşil Kart sigortası yaptıranların safi primlerinin % 0,05’i oranında sigorta şirketine ödeyecekleri katılma paylarından oluşmaktadır. Ayrıca rücû yoluyla sağlanan kaynaklar, yatırım gelirleri ve diğer gelirler de hesabın gelir kaynakları arasındadır.
Güvence Kapsamından Faydalanabilir Miyim ?
Aşağıda yer alan nedenlerden biri ile zarara uğramışsanız Güvence Hesabı başvurunuz üzere devreye girecektir.
1) Sigortalının tespit edilememesi durumunda kişiye gelen bedensel zararlar,
2) Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dâhilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar,
3) Zorunlu sigorta teminat limitleri ile sigorta poliçesinde belirtilen teminat arasındaki fark kadar ödenecek bedensel tazminat tutarları,
4) Sigorta şirketinin malî bünye zaafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflası halinde (Güvence Hesabı kapsamında kalan Zorunlu Sigortalar ile sınırlı olarak) ödemekle yükümlü olduğu maddi ve bedensel zararlar,
5) Çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada,13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca işletenin sorumlu tutulmadığı hallerde, kişiye gelen bedensel zararlar.
6) Ayrıca Hesaba, Yeşil Kart Sigortası kapsamında Türkiye sınırları içinde meydana gelen zararlardan dolayı büroca tekemmül ettirilen hasar dosyalarının tazminat ödemesi için büro tarafından da başvurulabilir. (Bkz. http://www.guvencehesabi. org.tr/index.html)
Güvence Hesabı manevi zararları ve motorlu araçlarda meydana gelen zararları kapsam dışı tutmuştur. Bu hususlardan ötürü Güvence Hesabı’ndan herhangi bir ödeme yapılmamaktadır. Bu güvence yukarıda da değinildiği gibi bedeni zararlar ve ölüm halinde doğan zararları kapsamaktadır.
Güvence Hesabına Nasıl ve Ne Kadar Sürede Başvurulur?
Güvence Hesabına mutlaka yazılı surette başvuru yapılmalıdır. Ayrıca süreye ve zamanaşımına da dikkat etmek gerekmektedir. Bu kapsamda hak sahiplerinin,zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren iki yıl ve herhalükarda 10 yıl içinde Güvence Hesabı’na başvurmaları gerekmektedir.
Güvence Hesabı Nasıl Ödeme Yapar ?
Yazılı yapılan talep üzerine hesap yönetimince, gerekli araştırmalar yapıldıktan sonra, tüm koşullarda ve tazminat miktarında uygunluk söz konusu ise tespit edilen miktar hak sahiplerine ilgili banka aracılığı ile ödenir. Güvence Hesabı, ödediği tazminatın tahsili amacıyla Kara Yolları Trafik Kanunu’nun 108. ve Güvence Hesabı Yönetmeliği’nin 16.maddeleri uyarınca zarar veren aracın işletenine, sürücüsüne,sigortacısına veya sigortacının iflas masasına rücu ederek ödemiş olduğu tutarı bu kimselere yansıtmaktadır. Son olarak şunu belirmekte fayda vardır: Güvence Hesabı’nın sorumluluğu sadece rizikonun gerçekleştiği tarihte,Hazine Müsteşarlığı’nın belirlemiş olduğu “geçerli zorunlu sigorta poliçesinin teminat limitleri” ile sınırlıdır.
Av. Mehmet Harun ELÇİ